Тысячи
литературных
произведений на69языках
народов РФ

Последний путь

Автор:
Галина Базаржапова (Дашеева)
Перевод:
Ирина Нимаева
Перевод:
Виктория Цыдендамбаева

Һүүлшын зам

               Агуу Илалтын хүндэлэлдэ

Эгэшым аба —
Баяр абга
Эсэгын дайнда үгы юм.
1941 ондо албанһаа табигдаад,
Мордоо һэн һөөргөө дайнда.
Минии эжытэй — һамгантаяа
Мори тэргээр хүргүүлэн
Аймагай сээнтэр ошоо,
Аласайнгаа замда зорёо.
Далан модоной зайе
Дабшаа ябагаар,
Моринойнгоо ута жолоое
Гартаа адхаад,
Дари эхэ мэтээр инагаа
Дабшуулан һуулгаад...
„Баяр, һуугыш“ гэхэдэнь,
Батаар алхалжал ябаа —
Болзорто сагаа мэдэһэндэл
Бодолгото болонги гэшхэлжэл ябаа.
Эхэ нютагайнгаа
Эльгэн дулаае бэедээ
Энхэрэн шэнгээхэ гэһэндэл,
Эсэсэйнгээ замда
Эгсэ уула хадануудтаа
Эрьен хандаха гэһэндэл...
Жэлтэйхэн үриингөө урда
Зэмэтэй, гэмтэй юумэдэл,
Жэнтэйхэн буурал эжыгээ
Зүнтэйхэн хайрлаһан юумэдэл,
Даамай даруу инагтаяа
Дахин ушархагүй юумэдэл,
Дуранай үгэ шэхэндэнь
Дам шэбэнэхэгүй юумэдэл —
Дуугайхан даа, гэшхэлжэл ябаа,
Дайдынгаа һайханиие хаймадан ябаа.

“Ямар бодол сэдьхэлынь
Янгинаса зобоогоо һэм,
Яажа һанаань хубаараа һэм —
Яншан үбдэдэг зүрхэмни”
Эжымнай эгэшэдэм, намдаа
Эльгээ хүмэрюулэн хөөрэдэг һэн.

“Эхэ ороноо эрэлхэгээр хамгаалан
Орловско-Курска дүхэригтэ
Баатарай үхэлөөр алдалан унаа” —
Оһолто иимэ мэдээгэй ерэхэдэ,
Одоол тэрэ замай зураглал
Ороо бэлэй эжын һанаанда
Оройн халаглал, шаналалаар.

...Эхэ нютагайнгаа агаараар
Эльгэ дүүрэн амилха гэһэндэл,
Эрэ хүнэй — сэрэгшэнэй һүлдые
Эхин замһаа мандуулха гэһэндэл,
Энхэ дурасхаалаа тоонтодоо үлөөхэ гэһэндэл
Эсэлтэгүй гэшхэлжэл ябаа,
Эсэсэйнгээ замда алхалжал ябаа, сэрэгшэн...

Последний путь

 

                 Великой Победе посвящается
Отец моей сестры — дядя Баир
Погиб на войне Отечественной.
В год огненной Змеи, в сорок первом
Вернувшись со службы срочной
Вновь ушел на войну...
Провожала мужа в путь далекий
На подводе до аймачного центра
Его жена, моя родная мама.
Как богиню Тару Белую
Посадив на телегу любимую
Крепко держа коня за поводья,
Верст семьдесят прошел он пешком.
Шел, жены не слыша слова:
«Баир, садись».
Шёл в раздумьях
Будто предчувствуя судьбы начертанье,
Будто хотел впитать впрок
Тепло земли родимой,
Будто хотел в завершенье
Обратиться к горам высоким —
Истину жизни понять.
Будто виноватым себя чувствовал
Перед дочерью годовалой,
С седовласой матерью родной
Будто больше не встретится,
Любимой жене своей
Не будет нашёптывать на ухо
Слова сокровенной любви...
Он шагал и шагал молчаливо
Любуясь земной красотой.

«Какие мысли метались в нём,
Тревожили его душу
Как сердце разрывалось напополам —
До сих пор я думаю, мучаясь» —
С горечью вспоминала мама
Про давний тот эпизод.

«Защищая Родину — мать
На Орловско-Курской дуге
Погиб смертью храбрых...» —
Когда пришло извещение
Перед взором вдовы
Воскрес тот прощальный путь,
Та дорога с подводой
Великую жалость к мужу воскресив.

...Шел он, будто хотел надышаться
Воздухом родной земли,
Как будто в просторах родимых
Хотел о себе память оставить.
Как будто хотел изначально
Утвердить в себе воинский дух.
Шагал неустанно, упрямо
Последний свой путь запоминая
Храбрый воин Великой войны.

Рейтинг@Mail.ru